Giỏ hàng

Thị trường board game tại Việt Nam và trên Thế giới (Phần 3)

Thị trường board game tại Việt Nam và trên Thế giới (Phần 3)

V. Giai đoạn 2021 đến nay

- Âu - Mỹ:

Đại dịch Covid đã làm ảnh hưởng tới toàn bộ thế giới, trong đó có sản xuất và vận chuyển. Bạn nào làm kinh doanh thì cũng hiểu rõ giai đoạn này khó khăn cho các doanh nghiệp đến cỡ nào.

Các dự án gọi vốn đều lần lượt phải chọn hủy bỏ, thu thêm phí hoặc cắn răng chịu đựng cảnh càng kick càng mất tiền. Bởi vì là mô hình gọi vốn nên khi thời gian công bố các "gói nạp" sẽ cách xa thời gian sản xuất, dẫn đến việc giá SX dự kiến rất khác so với giá SX thực tế. Chi phí vận chuyển cũng tăng chóng mặt khiến các dự án cũng phải đau đầu, bởi giao hàng thì chi phí quá lớn mà không giao hàng sẽ bị chỉ trích, thậm chí còn phải trả thêm phí tồn kho tại TQ. Ngoại trừ các công ty lớn, hầu hết các dự án đều chấp nhận delay cho đến khi có tín hiệu khả quan hơn. Rất tiếc là càng chờ thì các chi phí càng tăng cao đến mức một số dự án phải thanh lý để chuyển giao cho các đơn vị khác.

Các publisher sau giai đoạn này cũng gặp khó khăn dẫn đến rất nhiều bên phải phá sản và thanh lý tài sản hoặc được công ty lớn mua lại. Các FLGs và cafe cũng shut down ở nhiều nơi.

Asmodee cũng tuyên bố tăng giá sản phẩm ở tất cả các kênh. Điều này mặt bằng chung giúp tăng giá sản phẩm của cả ngành vì các công ty khác cũng dần tăng theo để có lợi nhuận tốt hơn. Bởi ít ai dám tăng giá cao hơn mặt bằng chung và các ông lớn như Asmodee, Ravensburger là những NPH có khả năng thay đổi giá của toàn thị trường.

Các công ty lớn như Asmodee, CMON vẫn tiếp tục thu mua studio và IP. Thương vụ lớn nhất có lẽ là Embracer hoàn tất việc mua lại Asmodee và tạo áp lực bằng cách cho Asmodee gánh nợ thay cho các mảng khác. Không biết có liên quan hay không nhưng trong quá trình này, có rất nhiều người đã tách ra khỏi Asmodee để thành lập studio, NPH riêng.

Có thể do việc càng ngày càng tư bản hóa khiến các board game mới dần dần ít có đột phát mới về gameplay hơn. Việc phát hành các tựa game dựa trên IP hoặc phát hành lại các tựa game cũ mang lại ít rủi ro hơn.

Mặc dù Covid đã gây ra rất nhiều khó khăn, tuy nhiên cũng chính Covid đã giúp tạo đà để ngành board game bùng nổ sau covid. Việc chơi board game online cũng tăng chóng mặt nhờ vào Covid. Các nền tảng board game online như BGA, TTS, Tabletopia... đều tăng đột biến về user trong giai đoạn này. Đợt đó mình vẫn còn đang làm mod cho BGA thì bình thường mỗi ngày chỉ có tầm 20-40 bài report, tuy nhiên trong đợt Covid thì con số này tăng lên đến tận 200-250.

Sau covid, board game được đại chúng biết tới nhiều hơn khiến cho các board game cũng dần dần đơn giản, thị trường hóa để phù hợp với đối tượng mới. Artwork, theme cũng là các yếu tố được chú trọng, thậm chí đôi khi nó còn quan trọng hơn cả gameplay vì đây là yếu tố rất quan trọng đối với đối tượng đại chúng. Các tựa game với Table presence tốt đã trở thành 1 yếu tố quan trọng khi đánh giá game của các publisher.

Xu hướng game có cơ chế Solo / Solitaire Game cũng nổi lên trong giai đoạn này, dẫn đến việc các board game đời sau đều cố gắng để chơi được từ 1-5 thay vì 2-4 như trước đây. Dòng sản phẩm phục vụ cho những đối tượng solo cũng ngày càng đa dạng và đắt đỏ hơn.

Gamefound - một nền tảng gọi vốn dành riêng cho gaming kết hợp pledge manager - cũng dần trở nên phổ biến thay thế cho Kickstarter trong cộng đồng board game. Trở nên bùng nổ sau khi game ISS Vanguard gọi vốn thành công, cộng với sự chống lưng của Ravensburger, Gamefound dần trở thành điểm đến của các designer và publisher, trong đó có CMON đã trở thành đối tác độc quyền. Mặc dù board game là mảng lớn nhất của Kickstarter nhưng gần như ông lớn này đến nay mình vẫn thấy không có động thái gì trong việc cố gắng níu giữ các creator của mình. Đối với mình, điểm khác biệt lớn nhất giữa GF và KS là:

1/ GF cho phép bạn "trả dần dần/ trả góp" thay vì trả 1 lần như KS, điều này giúp các backer có thể linh động về nguồn tiền hơn, hay nói cách khác là kích thích bạn Fomo hơn.

2/ KS hiện đã cấm các Creator tạo nhiều dự án mới liên tiếp khi chưa hoàn thành như dự án cũ, việc này giúp hạn chế việc scam nhưng cũng khiến các ông lớn như CMON phải từ bỏ.

3/ GF cam kết hoàn tiền 100% nếu có sự tăng giá đột biến về giá hoặc phí ship. Và đây lại là 1 trong những vấn đề lớn của KS hậu Covid.

Nên có thể thấy, nếu bạn là khách hàng thì GF lợi hơn rất nhiều. Mà khách hàng ở đâu, thì creator sẽ đến đó.

Trong 1 diễn biến gần đây thì Spiel Essen sau khi đổi chủ (Spielwarenmesse eG - 1 trong những đơn vị tổ chức sự kiện hobby thành công nhất thế giới, là đơn vị tổ chức Nurnberg toyfair), với kinh nghiệm tổ chức sự kiện của mình,Spiel Essen 2024 đã trở thành 1 sự kiện cực kỳ thành công và được xem là chuẩn chỉnh nhất từ trước tới giờ. Nếu không có giới hạn số lượng vé để đảm bảo an toàn, có lẽ sự kiện năm nay sẽ phá kỷ lục về số lượng người tham gia. Đánh dấu sự trở lại của Spiel sau khi sụt giảm số lượng người tham gia ở các năm trước do Covid.

- Châu Á: Khi thị trường Âu-Mỹ đang tìm kiếm những sự mới mẻ và thị trường Châu Á ngày càng phát triển thì cả bắt đầu có sự giao thoa. Trong khi Âu Mỹ bắt đầu tìm kiếm những game có bối cảnh Châu Á và tìm kiếm những publisher nội địa để bản địa hóa thì Đông Á cũng bắt đầu xuất khẩu board game ra thế giới, điển hình như Broadway, Oink, Mandoo, Japon Brand, TBD,...

Khu vực Đông Nam Á cũng có sự đi lên mạnh mẽ của các publisher nội địa tại Thái Lan, Singapore, Philippines và Malaysia. Nhờ sự đầu tư của CMON và nhà nước với chính sách xuất khẩu văn hóa, Singapore và Thái Lan đang là 2 quốc gia được các publisher Âu-Mỹ biết tới nhiều nhất.

Rất nhiều event được tổ chức ở ĐNÁ nhằm kết nối và giới thiệu được tổ chức với quy mô ngày càng lớn. Lớn nhất có lẽ là CMON expo sắp diễn ra tại Thái Lan với dàn line-up NPH từ khắp mọi nơi quy tụ về. Hy vọng tương lai ở VN cũng có thể tổ chức được 1 sự kiện lớn như vậy.

- Việt Nam: Sau Covid thì cafe boardgame và RPG phát triển nhanh ở HN, đặc biệt là sau khi bộ phim DnD được ra mắt, lượng người mới tìm tới bộ môn này ngày càng gia tăng. Một tin buồn khác là D20 - quán cafe có nhiều board game nhất - cũng sắp ngưng hoạt động sau hơn 6 năm hoạt động.

Các NPH tại VN cũng dần tìm được chỗ đứng trong thị trường, xuất hiện nhiều hơn các sản phẩm localize và sản phẩm nội địa chất lượng. Sản phẩm VN cũng bắt đầu ra quốc tế thông qua các convention tại ĐNÁ và Kickstarter. Nhờ vậy mà truyền thông đại chúng cũng dần dần để ý hơn tới board game, đây là 1 trong những điều kiện tiên quyết giúp thị trưởng mở rộng hơn nữa. Và khi thị trường đại chúng được mở rộng, số lượng người chuyển hóa sang dòng game hobby cũng sẽ gia tăng và thị trường sẽ xuất hiện nhiều tựa game chất lượng hơn nữa.

Các sự kiện chuyên về bg cũng đã có mặt ở cả HCM và HN, đây là 1 tín hiệu tích cực bởi các event là điều không thể thiếu để giúp cộng đồng ngày một lớn mạnh.

Ngoài ra khi các sân bây quốc tế được hoàn thiện cũng sẽ giúp cải thiện tình trạng xuất và nhập khẩu ở VN. Khi đó có thể sẽ xuất hiện thêm nhiều nhà đầu tư, NPH từ nước ngoài xuất hiện tại VN.

Kết luận: bg trên toàn thế giới đang trong quá trình tinh giản hóa, tư bản hóa để tăng doanh thu sau khi được các ông lớn (Embracer, Lego, Hasbro...) nhúng tay vào. Điều này giúp thị trường mở rộng nhưng cũng dẫn tới nhiều hệ lụy như: AI áp dụng vào thiết kế, sản phẩm mới không có sự đột phát về gameplay, giá thành cao, FLGs truyền thống bị chèn ép, dòng đời board game bị rút ngắn...Đây là hệ quả tất yếu khi board game càng ngày càng phổ biến. Hy vọng mọi người nghiên cứu kỹ trước khi mua game để tránh mua xong lại rước bực vào mình.

Riêng ở VN thì thị trường đang được mở rộng đều ở nhiều khía cạnh, cả ở đại chúng và hobby. Không chỉ riêng board game mà TCG, war game cũng đang được nhiều bên đổ tiền vào để mở rộng thị trường giúp ngành hobby này đang dần được truyền thông đại chúng quan tâm hơn. Cá nhân mình dự đoán có thể trong vòng 5-10 năm nữa thì chúng ta có thể bằng được với thị trường Thái Lan.

Cre: Link bài viết gốc: https://www.facebook.com/groups/boardgamesviet/posts/8678857992164590/


Cũ hơn Mới hơn